domingo, 26 de abril de 2009

Cartas a Antón de Bernardo García Cendán (24-04-09)

Lugo, 24 abril 2009

Meu amigo Antón:

Efectivamente, tes toda a razón: eu non debería estar ausente do camposanto o mércores pasado para despedir ao Pepe do Pita. Como podes comprender, non o faría se as esixencias do meu traballo académico non mo impediran, pero confésoche que andei triste todo aquel día porque lle tiña moito aprecio. Na Vilalba da nosa mocidade, cando morría un vilalbés de sempre, todo o pobo se conmovía: apenas había xente no anonimato. Agora xa temos un certo aire capitalino (que Deus nos perdoe) e, como ti dis, as mortes pasan desapercibidas se non é para un grupo de amigos. Supoño que é inevitable, pero, que queres, a min dáme mágoa o esquecemento dos que nunca saíron nos xornais. Seguramente moitos vilalbeses que, dende moi lonxe, lean nostálxicos esta páxina han gardar lembranza daquel home que cada mañanciña regaba as plantas da alameda e dedicaba a quen o saudaba un sorriso fresco que se volveu moi triste cando o seu mal lle fixo perder as pernas e o pechou na casa. Sufriu moito, e moito foi tamén o alivio que atopou na entrega xenerosa de Lola, a vendedora de peixe. Deixemos, pois, constancia: que o saiba quen teña lembranzas da nosa vila, mentres el descansa na paz da terra e na nosa memoria colectiva.

E, despois disto, meu Antón, temos que volver á banalidade da vida diaria. Na última carta quedei comprometido a comentarche algo máis sobre a Semana Santa, porque, cando saíamos da misa nocturna, no sábado de gloria, fixéchesme notar que unha boa parte da cerimonia foi en galego. Cousa normal, díxenche, e máis normal aínda sería se toda ela fose na nosa lingua, ou non?. Pois seica non, porque, segundo me explicabas, hai non pouca xente piadosa que protesta porque non quere saber nada do galego nas misas. E poida que teñan razón, dixéchesme baixiño coidando que non te oísen. Quedei amilagrado ollando de fite os teus ollos pequerrechos: será posible?.

Home, suxerín, sabemos quen son os que protestan e resulta que, efectivamente, algúns deles non apean nunca o castelán, pero tamén hai outros que falan sempre en galego, e non che resulta cómico que protesten en galego para reclamar a misa en castelán?. Respiraches fondo e respondiches con calma: ti es estudado, pero non entendes nada; non te decatas de que estamos na vila e de que, polo tanto, non somos da aldea?. O que está ben para as aldeas non cadra elegante para a xente máis educada das vilas ou, con máis razón, para as das cidades. Como lles has pedir que volvan ao galego aos que fixeron tantos esforzos para non pareceren pailáns?. Unha cousa, repetías, é o que se fala así en confianza, un castrapo calquera, e outra cousa é rezar que che é asunto moi serio e cómpre facelo como Dios manda (sic). Ademais, insistías, os máis dos vilalbeses que acoden á igrexa xa falan sempre castelán, por que habían cambiar de idioma para rezaren?.

Iso non é certo, retruqueiche, o que pasa é que, cando ti falas do conxunto de vilalbeses, pensas no grupo dos que, efectivamente, teñen xa de sempre o costume de falaren castelán, pero, se observas, non son tantos. E ademáis, moitos dos que o fan habitualmente non adoitan ter nada contra o galego, mesmo pensan que deberían falalo, pero, claro, custa traballo rachar cos costumes adquiridos. Collín alento mentres observaba no teu rostro unha risa suíña e xa imaxinei o que me ías dicir. E así foi: mira oh, case berrabas, queiras ou non, os que falan habitualmente castelán xa son moitos e non han volver ao galego, aínda que pensaran que deberían facelo; máis ben han buscar desculpas para non dar ese paso: algúns dirán que o galego non o saben falar ben (e o castelán tampouco, pero diso non se dan conta), outros pensarán que, se o fixeran, ían ser considerados coma xente do Bloque –Deus nos libre -, e moitos deles non deixarán de argumentar que, despois de todo, se os que se hospedan no Parador queren vir á misa, non é cousa de darlles a impresión de que somos pailarocos do rural. A xente da vila, meu amigo, non che está disposta a renunciar, por culpa dos curas, aos esforzos que fixeron para seren tan finolis coma os da capital. Xa teñen dabondo con soportar que os políticos lles falen en galego por obrigas oficiais ou que algúns galeguistas sigades coa vosa teima sen saberen moi ben como vos han responder. As cousas da igrexa sonche moi serias e aquí en Galicia o máis serio é falar coma Deus manda. Somos modernos, ou non?

Parecías falar con tanto convencemento que eu cheguei a dubidar de que estiveras en serio. Menos mal que nalgún momento os teus ollos chusqueiros estaban desmentindo as palabras que pronunciabas. O que non sei é se o razoamento que facías con disimulo será o que faga moita xente en serio, e iso si que me preocupa. Deixemos para outro día a continuación. Agora cóidate coma sempre. Unha aperta do teu amigo

Bernardo

No hay comentarios: